True Value Language

True Value Language (TVL): de familienaam voor doelsturing met KPI’s?

De recente KPI-Live sessie stond geheel in het teken van True Value Language (TVL), een initiatief van de Nederlandse voedselsector dat de KPI-kernset omarmt als gedeelde methodiek voor het meten, waarderen en delen van duurzaamheidsprestaties bij producenten. Gerben Boom (NAJK, ondernemer -melkvee met akkerbouwtak- en adviseur) en Wouter de Jong (Boerenverstand) lichtten het toe en trakteerden op een primeur: de eerste resultaten van een inventarisatie hoe KPI’s zich verhouden tot beleidskaders en keurmerken.

De opgave: waardeketen zoekt één taal

TVL is gestart als een privaat initiatief met de hoop uit te groeien tot een publiek-privaat samenwerkingsverband. Het initiatief richt zich op het uniform zichtbaar maken van duurzaamheidsinspanningen.

Net als BoerenKPI zag men een noodzaak omdat de huidige situatie, waarbij alle schakels in de waardeketen verschillende informatie-eisen stellen aan de primaire producent, niet werkbaar is voor de boer. Voor de verschillende partijen (overheid, keten, bank of NGO) moeten de KPI data namelijk aan verschillende eisen voldoen. Zo vraagt de overheid bijvoorbeeld KPI’s per hectare om een gebied in kaart te brengen, terwijl de keten zich richt op KPI’s per product om inzichtelijk te krijgen wat de duurzaamheidsimpact is. Dit resulteert in een hoge administratieve lastendruk voor de boer.

Verlagen van transactiekosten

Het hoofddoel van TVL is dan ook het verlagen van de transactiekosten voor duurzaamheidsinspanningen in de gehele keten. Dit betekent onder meer: de administratieve lasten beperken, consumenten helpen duurzame keuzes te maken, en de zware controle- en uitvoeringslast voor overheden verminderen.

Vier pijlers voor afstemming

TVL streeft naar een gedeelde methodiek voor het meten, waarderen en delen van duurzaamheidsprestaties bij de primaire producent. Het initiatief richt zich op de coördinatie en afstemming van vier essentiële blokken:

1. KPI’s: Het creëren van één uniforme set KPI’s en rekenregels voor duurzaamheidsprestaties. Hierbij wordt BoerenKPI als inhoudelijk vertrekpunt gehanteerd.
2. Verificatie & borging: Het opstellen van richtlijnen om data objectief en betrouwbaar te maken.
3. Rapportage & datastromen: Het maken van richtlijnen voor data-uitwisseling, zodat dubbel werk in het data-ecosysteem voorkomen wordt.
4. Waardering & beloning: Het bedenken van een eenduidige methodiek voor het waarderen en belonen van de zichtbaar gemaakte duurzaamheidsprestaties.

Gerben Boom en Wouter de Jong benadrukten dat het doel niet is om eenheidsworst te maken of nieuwe keurmerken te verzinnen, maar om bestaande initiatieven te versterken door afstemming te creëren. Vooral de uniforme rekenregels voor de KPI-set en de borging moeten in gezamenlijkheid worden opgepakt.

Sneak Preview: BoerenKPI en de verhouding tot beleidskaders en keurmerken

Wouter de Jong deelde een voorlopige inventarisatie, waaruit blijkt dat de zes thema’s van BoerenKPI (bodem, water, klimaat, biodiversiteit, schaarse bronnen en dierwaardigheid) in hoge mate bruikbaar zijn voor zowel beleidskaders als voor keurmerken. Daarvoor moet de aanpak nog wel doorontwikkelen. Beleid en keurmerken leunen nu nog op maatregelvoorschriften (wat je moet doen), terwijl BoerenKPI juist streeft naar prestatie- of resultaatindicatoren (wat je bereikt).  Een belangrijk punt van aandacht voor de toekomst is dat de KPI set nog geen sociaalmaatschappelijke doelen afdekt. 

Integraal, samen optrekken, data bij de boer

In de discussie kwam naar voren dat een integrale benadering essentieel is om uitruil of afwenteling te voorkomen. Alles hangt met alles samen en een goede prestatie op het éne doel kan leiden tot een verslechtering op het andere doel. Een bekend voorbeeld is meer ruimte per dier: goed voor het dier maar slecht voor emissies. Door een integrale set KPI’s te gebruiken, blijft zo’n verslechtering niet onopgemerkt. Het gesprek over welke keuzes je maakt, moet nog steeds gevoerd worden, maar kan op helderder gronden gebeuren. 

De huidige KPI-K indicatoren voor dierenwelzijn dekken dierenwelzijn nog niet volledig af. 

De discussie richtte zich ook op implementatie en governance. Gerben Boom gaf aan dat er gewerkt wordt aan een publiek-private stichting om gezamenlijk eigenaarschap te creëren. Wat moet die stichting doen, wat doen diverse toepassers apart van elkaar en wat samen? Wouter de Jong bracht helder naar voren: "wat we willen weten is ‘hoe reken je die KPI’s uit?’ [...] Dus een standaard berekeningswijze die iedereen accepteert, en die geborgd is.” De uitkomsten van de berekening kan de boer delen met de diverse toepassers die zich aanbieden, als hij dit de moeite waard vindt. Dit onderscheid tussen managementinformatie voor de boer en geaggregeerde uitkomsten voor de keten/overheid is essentieel. Verder hoeven toepassers niet veel gezamenlijk te doen, al moet er enige regie zijn op randvoorwaarden, zodat ‘stapelen van beloningen’ ook inderdaad binnen staatsteunregels en op praktische wijze kán.  

^{Volgende Stappen}

Op 4 december is de Doelsturingsdag, met interessante sprekers en deelsessies. In het nieuwe jaar hoopt TVL de ontwikkelagenda – een concrete lijst van aanbevelingen – te presenteren en stappen te kunnen gaan zetten. Ook wordt het gesprek aangegaan met internationale keurmerken en spelers. Kortom, één taal, één meetlat, en één gezamenlijke beweging vooruit! 

In KPI-K ligt de focus nu op melkvee en akkerbouw. Binnenkort verschijnt hier een rapport over. Daarna  kan de focus gelegd worden op andere sectoren dan melkveehouderij en akkerbouw, zoals pluimveehouderij en glastuinbouw, waarvoor de KPI-set nog doorontwikkeld moet worden. 

Hier vindt u de pdf van de presentatie

‍

‍De volgende KPI Live bijeenkomst gaat over de Wet Holman-Grinwis over grondgebondenheid, en de raakvlakken met doelsturing met KPI’s. Pieter Grinwis licht de wet toe. Deze KPI-Live vindt plaats op 28 november om 10:30 uur. Abonneer u op de nieuwsbrief via boerenkpi.nl om op de hoogte te blijven van alle bijeenkomsten